Տիգրան Թորոսյան. “Հայաստանին այդպես էլ չեն բավարարում գործող կուսակցությունները”

Առաջին անգամ ընտրություններին դուք հետեւում էիք անկախ հայացքով, այսինքն ոչ որպես հանրապետական կուսակցությունից: Ինչպե՞ս եք գնահատում ընտրությունները նախորդ ընտրությունների համեմատությամբ:

Կարծում եմ երկու ընտրությունները համեմատելը ճիշտ չէ: Համապետական ընտրությունները մի բան են, մայրաքաղաի ավագանու ընտրությունները այլ բան: Սակայն մեկ բան ակնհայտ է. նախագահական ընտրություններից հետո բազմաթիվ էին դժգոհությունները եւ երկուստեք երկխոսության հրավերները: Այս մեկ տարվա ընթացքում երկուսն էլ չկարողացան օրակարգ առաջարկել քննարկումների համար:

Երկխոսությունից եք խոսում: Սակայն ընդդիմության ներկայացուցիչների ընկերները բանտերում են: Այս պայմանը գոնե պիտի կատարվեր չէ՞, որ երկխոսություն սկսեր:

Կարծում եմ այս հարցը մի փոքր հուզական ժանրից է, որովհետեւ ցանկացած հարցի լուծում միշտ երկխոսությամբ է հնարավոր: Նախապայմաններ դնել երկխոսության համար, կարծում եմ, ճիշտ չէ: Այդ նույն պայմանները կարելի է առաջ քաշել նաեւ երկխոսության ժամանակ: Այնպես որ, թերեւս օրակարգ ձեւակերպել եւ ներկայացնել հասարակությանը եւ իշխանության, եւ ընդդիմության պարտականությունն էր: Հասարակությունը կտրված է բուն քաղաքականությունից: Այս պարագայում արդեն պարզ կլիներ`ուզում է արդյոք ընտրություններ լինեն, թե ընտրություններ իրենց կոնկրետ հավակնությունների համար են ուզում:

Ուղղեք ձեր հարցերը Տիգրան Թորոսյանին

Հարգելի ընթերցողներ, օն-լայն հարցազրույցների ֆորմատում մեր հաջորդ հյուրը ԱԺ պատգամավոր, ԱԺ նախկին նախագահ Տիգրան Թորոսյանն է, ով պատրաստակամություն է հայտնել պատասխանելու ձեր հարցերին: Ուղղեք ձեր հարցերը Տիգրան Թորոսյանին մինչեւ վաղը`հունիսի 16, ժամը 11:00-ին, իսկ արդեն ժամը 12:00-ին լսեք հարցազրույցը ուղիղ եթերում `սեղմելով այստեղ:

Հաջորդիվ համառոտ ներկայացնում ենք նաեւ Տիգրան Թորոսյանի կենսագրությունը:

Ծնվել է 1956թ. ապրիլի 14-ին Երեւանում: 1973-1978թթ. սովորել է Երեւանի Պոլիտեխնիկական ինստիտուտի (Ճարտարագիտական համալսարան) Ռադիոէլեկտրոնիկայի ֆակուլտետում, միաժամանակ` 1976-1978թթ. Հասարակական մասնագիտությունների ֆակուլտետում: Ավարտելով` ստացել է էլեկտրոնային տեխնիկայի ինժեների եւ ֆրանսերենի տեխնիկական թարգմանչի մասնագիտություններ:

7-ի գործը “փակուղում”. անվերջ դատավարությո՞ւն

ԵԽԽՎ ապրիլյան նստաշրջանից առաջ հայակական դատական “ռեժիմի” մոտեցումները դրսեւորվում են արդեն ավանդական`ձգձգումների հիմա արդեն նորարարական աճպարարություններով: Անհասկանալի /գոնե այս պահին/ տրամաբանությամբ “ջոկում են” “մեղավորներին, մեղադրանքը ներկայացվում է 9 օրում 42 հատոր գործ ուսումնասիրելուց հետո, գործի քննության ընթացքում հեռացնում են դատարանի դահլիճից մեղադրյալներին, ապա պաշտպաններին, իսկ երբ հաստատվում է “օրենքի” փոփոխությունունը, լրացուցիչ ժամանակ է տրամադրվում մեղադրանքները “թարմեցնելու” համար… Կարճ ասած` Կաֆկան հանգստանում է… Աբսուրդ…

“7-ի գործը” ի սկզբանե ընթանում էր “առանձնակի” լարվածությամբ, չնայած ժամանակ առ ժամանակ կուլմինացիան մոտ էր թվում: Այնուամենայնիվ, “7-ի գործի” դատավարությունը կվերսկսվի ապրիլի 1-ին: Հիշեցնենք, որ հետաձգվել է այն “ՀՀ քրեական օրենսգրքում փոփոխություններ և լրացումներ կատարելու մասին” նախագահ Սարգսյանի վավերացումից հետո եւ մեղադրող կողմը 225-րդ և 300-րդ հոդվածների փոփոխությունների վերաբերյալ ժամանակ է խնդրել` իր դիրքորոշումները ճշտելու և դատարանին ներկայացնելու համար:

Ի՞նչ է նշանակում լինել հանրապետական…

2 տարի առաջ այսօր “Սկսելա” շարժման հերթական ակցիան էր, օրը կիրակի, ու մենք լրագրողներով ակցիայի մասնակիցների հետ անցնում էին հանրապետության հրապարակով, երբ ոստիկանները մոտեցան եւ խնդրեցին չաղմկել. “վարչապետը մահացել է”: Ես զանգեցի խմբագրություն, ինձ չհավատացին: Այսօր Անդրանիկ Մարգարյանի հիշատակի մասին խոսում են որպես մարդու, ով ապրեց ոչ կարճ, ոչ երկար… “նա ապրեց լեցուն կյանքով” ու Պանթեոնում ՀՀ պետական ողջ վերանախավը նախագահի գլխավորությամբ, ծաղիկներ է դնում նրա գերեզմանին ու խոսում ՀՀ ամենաերկարակյաց վարչապետի, անմնացորդ նվիրված պետական գործչի ու ընկերոջ մասին:

Ղարաբաղը կհանձնեն սահմանադրական հանրաքվեի արդյունքում?

Արդեն 2-րդ օրն է անընդմեջ Աժ-ում քննարկվում է “Հանրաքվեի մասին” ՀՀ օրենքում լրացումներ եւ փոփոխություններ կատարելու մասին օրինագծը, որը Աժ է բերել ՀՀ կառավարությունը: Լարված մթոլորտում քննարկումներն արդեն երկրորդ օրն անընդմեջ հակասական մեկնաբանությունների տեղիք են տալիս: Հիմնական հակասությունը օրենքի իրական ենթատեքստի` ԼՂՀ կարգավորման եւ օրինագծի “սահմանադրականության” շուրջ է: Այսինքն, եթե մինչ այժմ, ըստ Սահմնադարության 111 հոդվածի, հանրաքվե անցկացնելու որոշման իրավունք ուներ միայն հանրապետության նախագահը՝ ԱԺ-ի հետ խորհրդակցելով, ապա այժմ առաջակվում է այդպիսի իրավունք վերապահել նաեւ կառավարությանը: Կառավարության անցկացրած հանրաքվեն, ըստ երեւույթի, կունենա զուտ խորհրդատվական բնույթ, բայց օրինագծում` “պետական կարեւորագույն հարցերով հասարակական կարծիքի բացահայտման նպատակով հանրաքվեի անցկացում” է ձեւակերպված:

Խորհրդարանական երկօրյա քննարկումներ ներկայացնում ենք առանց մեկնաբանության. “Ժառանգության” պատգամավոր Ստեփան Սաֆարյանի հարցը ուղղված հարցի զեկուցող ՀՀ արդարադատության նախարար Գեւորգ Դանիելյանին: “Չե՞ք բացառում, որ հարցերը կարող են դրվել այնպիսին, որ հետագայում կառավարության կամ նախագահի կողմից ընդունվեն որոշումներ, որոնք ուղղակի մանիպուլյացիա լինեն պարզ հարցի. օրինակ՝ կառավարությունը հարցնում է՝ Աղդամը մեր հայրենի՞քն է, ժողովուրդն ասում է՝ “ոչ”: Քանի որ դա վերաբերում է արտաքին եւ ռազմական խնդիրներին, նախագահը որոշում է, որ փոխզիջումների փաթեթում Աղդամը կա, քանի որ այն մեր հայրենիքը չիՙ: Այսինքն, հարցը տրվի մեկ այլ ենթատեքստով, որոշումն ընդունվի՝ միանգամայն այլ”:

ԱԺ նախկին նախագահ Տիգրան Թորոսյանը: “Հանրաքվեն միայն ու միայն ժողովրդի իշխանությունն իրականացնելու միջոց է, եւ վերջակետ, հարցումը, առանց պարտադիր հետեւանքների, ժողովրդի իշխանության իրականացման ձեւ չէ, եւ ակնհայտ է, որ այս նախագիծը բացարձակապես չի բավարարում Սահմանադրության պահանջներին: Եթե խնդիր կար պարզելու հանրության կարծիքը, կարելի էր ընտրել ուրիշ ձեւ: Կարծում եմ` որեւէ մեկի համար գաղտնիք չէ, թե այս հրատապությունը ինչով է պայմանավորված: Անկեղծորեն պետք է ասեմ, որ համոզված եմ՝ Ղարաբաղյան խնդրի կարգավորման այն արագացված գործընթացը, որի մասին խոսվում է, չի իրականանալու, մի որեւէ ճանապարհի, ինչպես Քի Ուեստում հայր Ալիեւը երկար բանակցություններից հետո հրաժարվեց իր բոլոր մոտեցումներից, ահա այդպսիսի ընթացք է լինելու այս դեպքում եւ ես համոզված եմ, որ խնդիրը չի հասնելու կարգավորմանը: Չի կարելի հակասահմանադրական օրինագծով խարան դնել հանրաքվեի գաղափարի վրա:

ԱԺ փոփոխությունների պատվիրատուին բացահայտում է մամուլը…

Հովիկ Աբրահամյանին՝ ԱԺ ղեկը ստանձնելու ծրագիրը դեռ ամիսներ առաջ էր շրջանառվում մամուլում ու հավանաբար դեռ ամիսներ էլ մամուլը կվերլուծի նախագահահաճո այս դերաբաշխման բոլոր հնարավոր տարբերակները։Ու հենց այդպիսի մամուլական հրապարակումներից էլ գուցե քննարկենք բլոգում։ Միայն այսօր ձեր ուշադրությունը ուզում եմ հրավիրել մի քանի հետաքրքիր հրապարակումների վրա, որոնց տրամաբանությունը բավականին մոտ է իրականությանը։

Ամեն ինչից երեւում էր, որ «Հովիկ Աբրահամյան-Աժ նախագահ» օպերացիան այսպես իրականացվեց՝ հենց Տիգրան Թորոսյանի վրա անհաղթահարելի ճնշում գործադրելու նպատակով, ինչը նրան կզրկեր մանեւրելու որեւէ հնարավորությունից։ Խնդրի լուծման իմպերատիվ բնույթը երկու հնարավոր արդյունք կարող էր ունենալ. կա՛մ Տիգրան Թորոսյանը, տուրք տալով այդ ճնշմանը, վայր է դնում զենքերը եւ ինքնակամ հեռանում, կամ հաշտվում է կուսակցության, ավելի ճիշտ՝ նրա նախագահի կայացրած որոշման հետ եւ, կորցնելով Հայաստանի Հանրապետության երկրորդ դեմքի իր կարգավիճակը, վերածվում է շարքային կուսակցականի։ ,-գրում է “Հետքը”՝ հանգամանորեն բացատրելով, թե ինչու՞ էր անհրաժեշտ Տիգրան Թորոսյանի հրաժարականը։ Բայց ամենաիրականը, ըստ երեւույթին, հոդվածագրի այն եզրակացություն էր ԱԺ գործառույթների ու քաղաքական հակակշիռ իստիտուտի բացակայության մասին։

Ուշագրավ է այն փաստը, որ ԱԺ նախագահի հրաժարականը ներքաղաքական որեւէ լարում այդպես էլ չառաջացրեց։ Դա հստակ ցույց տվեց, որ խորհրդարանը քաղաքական գործընթացների վրա որեւէ ազդեցություն չի գործում։ Այսինքն՝ մեկ անգամ եւս փաստվեց, որ կառավարման ընդհանուր համակարգում բացարձակապես չի աշխատում իշխանությունների տարանջատման, հակակշռման սկզբունքը, որովհետեւ հակակշռող ինստիտուտներից ամենակարեւորը, որը ձեւավորվում է ուղղակի ընտրությունների միջոցով, իր քաղաքական գործառույթը բացարձակապես չի կատարում։ Իսկ դա նշանակում է, որ խորհրդարանը բացարձակապես կորցրել է իր պաշտպանողունակությունը, դիմադրողականությունը։ Սակայն, դա ոչ թե համակարգային խնդիր է, այլ պարզապես մեզանում ձեւավորված քաղաքական մշակույթի, ավելի ճիշտ՝ դրա բացակայության արդյունք։

Ումից է նեղացել Տիգրան Թորոսյանը?

Քիչ առաջ ԱԺ արդեն նախկին նախագահ Տիգրան Թորոսյանը ասուլիսում հայտարարեց իր հրաժարականի մասին, հայտնեց նաեւ, որ հեռանում է Հանրապետական/ՀՀԿ/ խմբակցությունից: Նա իր հրաժարականը բացատրել է «ներքին քաղաքական հարցերում մեծամասնության հետ զգալի տարակարծություններ ունենալու պատճառով: Համամասնական ընտրակարգով ԱԺ անցած Թորոսյանը նաեւ ասել է, որ պատրաստվում է շարունակել իր աշխատանքը խորհրդարանում պատգամավորի կարգավիճակով:

Հիշենք, որ արդեն օրեր առաջ ՀՀԿ գործադիր նիստի որոշում էր կայացրել, որ այլեւս աննպատակահարմար է Տիգրան Թորոսյանի ԱԺ նախագահի պաշտոնում աշխատանքը եւ այդ պաշտոնում առաջադրել դեռ օգոստոսին մեծամասնական կարգով պատգամավոր ընտրված Հովիկ Աբրահամյանի թեկնածությունը: Ըստ ամենայնի ՀՀԿ-ն հենց այսօր կգումարի խորհրդի նիստ, որտեղ եւ կհաստատի Տ. Թորոսյանին Հ. Աբրահամյանով փոխարինելու վերաբերյալ որոշումը: Մի հիշեցում էլ անենք այն մասով, որ Հովիկ Աբրահամյանն էլ խորհրդարան էր մտել 17 ընտրատարածքից պատգամավոր ընտրված իր պատգամավոր եղբայր Հենրիկ Աբրահամյանի հրաժարականի արդյունքում: