ԵԽԽՎ-ն, “Որոգայթը” եւ ցույցերը Երեւանում

29 06 2009

a8f7aaf0f2dad8dc90009727a076e359

Անցնող շաբաթվա քաղաքական համապատկերում ԵԽԽՎ նստաշրջանից առաջ համաներումը թերեւս լրատվամիջոցների առաջին էջերում ամենից շատ հայտնված լուրն էր: Ընդ որում, ազատված քաղբանտարկյալների մեկնաբանությունները միանշանակ չէին: “Կիսատ հանդուրժողականություն, ներողամտություն, մեծահոգություն, համաներում չի լինում“,-հայտարարեցին նրանք: Ապա ներքաղաքական այլ բանավեճերում խորացած ու այլ համատեքստում քննարկված համաներումը դարձավ փոքրիկ ակցիա նախագահականի դիմաց, որը, բնականաբար խոչընդոտվեց: Քաղաքական ենթատեքստում բանտարկված համարվող Արման Բաբաջանյանի համար ցույց կամակերպած մի խումբ լրագրողներին առհասարակ արգելվեց մոտենալ նախագահականին:

Ի դեպ, ցույցների մասին. անցած շաբաթվա իրադարձությունների համատեքստում հարկ ենք համարում հիշել մի խումբ ջավախահայերի ու նրանց աջակիցների ցույցը Մարիոթ հյուրանոցի դիմաց, որտեղ իջեւանել էր Վրաստանի նախագահ Միխայիլ Սահակաշվիլին եւ որը եւս խոչընդոտվեց: Կարծես թե արդեն ամրագրված ավանդույթի համաձայն քաղաքային ոստիկանական ուժերը առանց բացառության “ցրում եւ կասեցնում են” բոլոր տիպի մարդկանց խմբումները: Նույն տրամաբանությամբ շուտով քաղաքում բացօթյա համերգները գուցե եւս “ցրվեն”: Ինչեւէ, շարունակելով Սահակաշվիլու այցելության եւ պատգամավոր Շիրակ Թորոսյանի` Վրաստան մուտք գործելը արգելելու համար ձախողված ակցիայի թեմայով, նշենք, որ Ռուսաստանը Սահակաշվիլուն պատվո շքանշանի հանձնումը Ռուսաստանին ապտակ հասցնել համարեց: Read the rest of this entry »





Ուղղեք ձեր հարցերը Ամալյա Կոստանյանին

9 06 2009

picresize

Հարգելի ընթերցողներ, հետընտրական զարգացումների մասին օն-լայն հարցազրույցների մեր հաջորդ հյուրը “Թրանսփարենսի ինթերնեյշնլ” հակակոռուպցիոն կենտրոնի նախագահ Ամալյա Կոստանյանն է, ով պատրաստակամություն է հայտնել խոսելու ձեզ հետ եւ պատասխանելու ձեր հարցերին: Տեղեկացնենք, որ “Թրանսփերենսի ինթերնեշնլ” հակակոռուպցիոն կենտրոնը դիտարկումներ է անցկացրել և՛ ընտրությունների օրը, և՛ նախընտրական շրջանում, ինչպես նաեւ հանդես է եկել համապատասխան զեկուցմամբ: Ուղղեք ձեր հարցերը մեր հյուրին մինչեւ վաղը` հունիսի 10 ժամը 14:00-ն, իսկ արդեն 14:30 լսեք հարցազրույցը ուղիղ եթերում`սեղմելով այստեղ:





Արման Մուսինյան. “Անպատիժ իշխանությունը այլասերվում է”

6 06 2009

Copy of hhh138

Դիանա Մ.-Պարոն Մուսինյան, դուք երեկ ձեր տարածած հայտարարության մեջ նշել էիք, որ իշխանությունները լծվել են կեղծիքների հետքերն ու ապացույցները թաքցնելու գործին: Բայց չէ որ Դատախազությունը քրեական գործեր է հարուցում, տեղում հատուկ քնչական ծառայությունը բացում, վերահաշվարկ է անում քվեաթերթիկների: ԿԸՀ-ն մի քանի ընտրատեղամասերում քվեարկության արդյունքները անվավեր է ճանաչել: Արդյո՞ք սրանք ցույց չեն տալիս, որ ինչ-որ պայքար այնուամենայնիվ գնում է ընտրակեղծիքների դեմ:

Ես կարծում եմ, որ ասվածները ամենեւին չեն հակասում իրար: Մենք մեր հայտարարության մեջ կոնկրետ փաստերի էինք անդրադարձել: Մասնավորապես`շեշադրված էր բողոքարկման գործընթացում իշխանությունների եւ հատկապես ընտրական մարմինների կողմից իրականացվող ապօրինությունները: Ինչ վերաբերվում է Դատախազության այս մի քանի օր տեւող ընտրություններին առնչվող գործողություններին, ես կարծում եմ, որ դրանք շատ ավելի ուղղված են դրսին: Եթե որեւէ ընտրատարածքում, իսկ մասնավորապես Մալաթիայում դրանք կրել են համատարած բնույթ, նախարարությունը ոչ միայն պետք է փորձր այնտեղ գտնել մեկ-երկու-երեք կամ հարյուր քվեաթերթիկ կամ խախտում, այլ պետք է փորձեր պարզել` ովքեր են դրանք կազմակերպել: Հիմա մի քանի սլաքավարների նկատմամբ քրեական գործ է հարուցվել, այնինչ հիմնական կազմակերպիչները, որոնք եւ Դատախազությանն են հայտնի, եւ հանրությանը, մնացել են ուշադրությունից դուրս: Իսկ ինչ վերաբերվում է նորից մեր հայտարարությանը, մեկ անգամ եւս շեշտեմ, որ բողոքարկման պրոցեսը իշխանությունները, ընտրական մարմինները, ըստ էության, վիժեցնում են: Read the rest of this entry »





Ստեփան Դեմիրճյան.”Ինձ մեղադրում են օրինական ճանապարհով շարժվելու համար”

29 05 2009

Copy of stepan

Դիանա Մ.–Արդյո՞ք ընդդիմությունը իր հավակնությունները չի մեղմում մասնակցելով ընդհամենը քաղաքապետի ընտրություններին: Նշանակո՞ւմ է արդյոք, որ քաղաքապետ ընտրվելուց հետո, ըստ ընդդիմության, կեղծված ընտրությունների արդյունքում նախագահի աթոռը զբաղեցնող Սերժ Սարգսյանի հետ ընդդիմադիր քաղաքապետը համագործակցելու է:

Գիտեք, ժամանակին ընդդիմությանը քննադատում էին, որ այն ակտիվորեն չի մասնակցում Երեւանի համայնքների, համայնքապետերի ընտրություններին եւ այն ժամանակ մենք ասում էինք, որ մենք կարեւորում ենք Երեւանի ավագանու ընտրությունները: Կարեւորում էինք օրենքի ընդունումը եւ այդ ընտրությունների անցկացումը: Հիմա ժամանակը եկել է եւ մենք մասնակցում ենք այդ ընտրություններին: Շատ է խոսվում այս ընտրությունների մասին այն համատեքստում` քաղաքական է, քաղաքական չէ: Մեզ մեղադրում են այն բանի մեջ, որ մենք քաղաքականացնում ենք ընտրությունները: Ավելորդ չէ ասել, որ ընտրությունները ինքնին քաղաքական գործընթաց է: Մենք բազմիցս ասել ենք, որ սա մի փուլ է երկրում սահմանադրական կարգը վերականգնելու պայքարում: Սակայն միեւնույն ժամանակ, հաղթելու դեպքում ՀԱԿ-ը հետամուտ է լինելու քաղաքում կուտակված բազմաթիվ խնդիրների լուծմանը: Ինչ վերաբերվում է համագործակցությանը, այստեղ էլ ես խնդիր չեմ տեսնում: Եթե ՀԱԿ-ը հաղթի, իսկ արդար ընտրությունների դեպքում հաստատ կհաղթի, ընդդիմության քաղաքապետը կիրականացնի օրենքով սահմանված քաղաքապետի լիազորությունները: Read the rest of this entry »





Ուղղեք ձեր հարցերը Ստեփան Դեմիրճյանին

28 05 2009

stepan

Հարգելի ընթերցողներ, Երեւանի ՏԻՄ ընտրությունների համատեքստում Հայ Ազգային Կոնգրեսի ծրագրային քաղաքականությանն ու քարոզաշավին վերաբերվող ձեր բոլոր հարցերին կպատասխանի ՀԱԿ համամասնական ցուցակում 2-րդ հորիզոնակը զբաղեցնող, ՀԺԿ նախագահ Ստեփան Դեմիրճյանը:

Ուղղեք ձեր հարցերը մեր հյուրին մինչեւ վաղը` մայիսի 29-ը ժամը 15:00-ն, իսկ ժամը 16:00-ին լսեք նրա պատասխանները ուղիղ հեռարձակմամբ սեղմելով այստեղ:

Հաջորդիվ ներայացնում ենք նաեւ Ստեփան Դեմիրճյանի համառոտ կենսագրությունը:

Ծննդյան օրը, վայրը` 1959 թ. հունիսի 7-ին Երևանում: Read the rest of this entry »





Արծվիկ Մինասյան. “ձերբակալությունը չէ, որ ընդդիմության կեցվածք պետք է ցույց տա”

23 05 2009

Copy of gugu

Դիանա Մ.-Այսօր արդեն ուղիղ մեկ ամիս է, ինչ Հայ Հեղափոխական Դաշնակցությունը հայտարարեց կոալիցիայից դուրս գալու մասին: Ի՞նչ է փոխվել այս ընթացքում ձեր կուսակցության եւ հատկապես ձեր կյանքում:

Մեծ հաշվով շատ բան չի փոխվել, բայց մեր կեցվածքը կառավարության հանդեպ դարձել է ավելի անզիջող, ավելի հստակ: Այն, որ մենք դուրս ենք եկել քաղաքական կոալիցիայից արտաքին հարաբերությունների պատճառով, դա չի նշանակում, որ մենք ընդդիմություն ենք միայն այդ ոլորտում: Եվ ներքին կյանքում, հետեւաբար նաեւ սոցիալ-տնտեսական մասով մենք ավելի ակտիվ սկսել ենք ներկայացրել մեր դիրքորոշումը մասնավորապես նույն կառավարության ծրագրերի մասին: Read the rest of this entry »





94 տարվա լռությունը “կոտրվում” է հայ-թուրքական “համաձայնությա՞մբ”

24 04 2009

imgp2116

1915 թվականի հայերի դեմ կատարված ոճրագործությունը, որ տարիներ հետո միջազգային իրավունքի շրջանակներում գտավ իր ճշգրիտ ձեւակերպումը` ցեղասպանություն, 20-րդ դարի մարդկության ամենաողբերգական էջերից մեկն է: Այսօր, ինչպես ամեն տարի 1,5 մլն ծաղիկ կդրվի անմեղ զոհերի հիշատակը հավերժացնող անմար կրակի շուրջ: 1,5 մլն աղոթք կբարձրանա երկինք եւ նույնքան մոմ կվառվի անմեղ նահատակների հոգիների համար:

Այսօր, ժամը 11-ին մոտ կանգնեցվեց մարդկանց հոսքը դեպի հուշահամալիր, ՀՀ բարձրագույն իշխանությունն էր իր հարգանքի տուրքը մատուցում ցեղասպանության զոհերի հիշատակին: Սերժ Սարգսյանի, վարչապետ Տիգրան Սարգսյանի եւ ՍԴ նախագահ Գագիկ Հարությունյանի գլխավորությամբ ՀՀ իշխանությունը, որը ընդամենը երկու օր առաջ ստորագրեց Թուրքիայի հետ հարաբերություններ հաստատելու վերաբերյալ հայտարարություն, այսօր գլխիկոր կանգնել էր անմար կրակի առջեւ եւ լսում էր Ամենայն հայոց կաթողիկոս տեր-տեր Գարեգին Երկրորդի աղոթքը: Մոտ 30 րոպե մարդկանց հոսքը դադարեցված էր անվտանգության նկատառումով: Read the rest of this entry »





Կրկին “16”-ը “61” դառա՞վ… Այս անգամ էլ Օբամայի՞ թեթև ձեռքով…

7 04 2009

obama

ԱՄՆ նախագահ Բարաք Օբամայի Թուրքիա կատարած այցի, հայ-թուրքական սահմանի “հնարավոր” բացման եւ ՀՀ պետական ապարատի “նախաձեռնողական” արտաքին քաղաքականության արդյունքում հայ-թուրքական հարաբերությունները վերջին շրջանում կրկնակի հաճախ սոցիալականացվեցին ու լայնորեն քննարկվեցին ամենուր` բակերի “բեսեդկաներից” մինչեւ ինտերտեային կայքեր ու բլոգեր:Բայց ռեկորդը երեւի`սոցիալական համայնքներինն էր, որտեղ 3 օրվա ընթացքում ցեղասպանության ճանաչման “օբամայական” ակնկալիքների, հայկական պահանջատիրության, հայ-թուրքական սահմանի բացման եւ այլ ընդհանուր թեմայով ավելի քան 61 խմբի միանալու հրավեր ստացա: Վերջին խմբի հրավերը, որը երեկ երեկոյան եկավ “Ամոթ քեզ, Օբամա” վերնագիրն ուներ…

Ըստ երեւույթին, Ստամբուլում ԱՄՆ նախագահ Բարաք Օբաման մանեւերց դիվանագիտական ընդունված մոտեցմամբ` իր աջակցությունը հայտնելով երկկողմ հարաբերությունների կարգավորմանն ուղղված Հայաստանի եւ Թուրքիայի ղեկավարների ջանքերին եւ գոհունակություն հայտնելով բանակցություններում վերջերս արձանագրված առաջընթացի կապակցությամբ: “Ես իմ տեսակետները չեմ փոխել“,-հայտարեց նա Անկարայում կայացած ասուլիսի ժամանակ` պատասխանելով Հայոց ցեղասպանությանը վերաբերող հարցին, ապա ավելացրեց. “Ինձ ոգեշնչել են այն լուրերը, որ Աբդուլա Գյուլի պաշտոնավարման օրոք բանակցային գործընթաց է սկսվել Հայաստանի եւ Թուրքիայի միջեւ, որի նպատակն է մի շարք կուտակված հարցերի լուծումը գտնելը, այդ թվում` այս մի խնդրի լուծումը: Ես կուզեի հնարավորինս աջակցել այս բանակցություններին, որոնք շարունակվում են եւ կարող են շատ շուտով արդյունքի հանգեցնել”: Read the rest of this entry »





Ի՞նչ է նշանակում լինել հանրապետական…

25 03 2009

2 տարի առաջ այսօր “Սկսելա” շարժման հերթական ակցիան էր, օրը կիրակի, ու մենք լրագրողներով ակցիայի մասնակիցների հետ անցնում էին հանրապետության հրապարակով, երբ ոստիկանները մոտեցան եւ խնդրեցին չաղմկել. “վարչապետը մահացել է”: Ես զանգեցի խմբագրություն, ինձ չհավատացին: Այսօր Անդրանիկ Մարգարյանի հիշատակի մասին խոսում են որպես մարդու, ով ապրեց ոչ կարճ, ոչ երկար… “նա ապրեց լեցուն կյանքով” ու Պանթեոնում ՀՀ պետական ողջ վերանախավը նախագահի գլխավորությամբ, ծաղիկներ է դնում նրա գերեզմանին ու խոսում ՀՀ ամենաերկարակյաց վարչապետի, անմնացորդ նվիրված պետական գործչի ու ընկերոջ մասին: Read the rest of this entry »





Արթո Թունջբոյաջյանը պատասխանեց

2 03 2009

Քաղաքացի (01:42:31) Բարեւ մեր շատ սիրելի Արտո: Ուզում եմ իմանալ` երբ ես Հայաստան գալու ու երբեւէ կգաս այստեղ մշտական բնակության: Հիմա որտեղ ես: Ինչ նոր ծրագրեր ես իրականացնում:

Հիմա Ամերիկայում եմ, Լոս Անջելեսում: “HUMAN ELEMENT” անունով ծրագիրն ենք անում /keybortis,Scott Kinsey, Bassist Matthew Garrison, Drums..Gary Novak/: Էդոր գործերով զբաղված եմ, ձայանգրվում ենք, մարտի վերջին պիտի վարջանա ծրագիրը: ANB-ի եւ իմ սոլո համերգները շարունակվում են, Հայաստանում չեմ հիմա: Գիտեմ` երբ կուգամ Երեւան… Բայց էդտեղ ապրել դժվար կլինի, ադոր համար Զոլաքար տուն սարքում էի, հիմա կանգնեցինք… Երբ հարմար եւ ճիշտ ժամանակը պիտի շարունակեմ տունս սարքելը վերջացնել: Հուսով եմ իմ կյանքում ամեն ինչ նորմալ լինի ու այդ ժամ անշուշտ կապրեմ Հայաստանում:

Դավիթ Մուրադյան (17:19:00): Բարեւ սիրոլի Արթո ջան: Ես ուզում եմ իմանալ, թե ե՞րբ եք Հայաստանի ուկնկդիրներին ներկայացնելու Հրանտ Դինքի հիշատակին նվիրված ալբոմը; Ես գիտեմ, որ գրեթե պատրաստ է թողարկման նաեւ Հայկական նավատորմի նվագախմբի նոր ալբոմը; Իսկ այդ ալբո՞մը երբ եք ներկայացնելու, անհամբեր սպասում ենք, շատ անհամբեր:

Բարեւ Դավիթ ջան: CD-ի անունը “Ատելության դեմ ենք մենք” է: CD-ն երկուշաբթի դուրս եկավ Ստամբուլում, բայց 2 տարի պրոբլեմ ունեինք, մինակ Հրանտի երգի մասին չի խոսքը: “Ապուշ” անունով մի երգ ունեմ, էդի թուրքիայի կառավարությունը չթողեց, երգը դուրս հանինք, որովհետեւ ցեղասպանություան մասին բառեր կար: ANB-ի CD-ն 1-ին անգամ 2 ամսից դուրս կգա: Read the rest of this entry »





Ընդդիմությունը հանրահավաք արեց ու տուն գնաց

1 03 2009

Ու չնայած մարզերից Երեւան բերող տրանսպորտային խոչընդոտներին, չնայած մայրաքաղաքում ոստիկանության կուտակումներին, ընդդիմության հանրահավաքը կայացավ ու այսօր Մատենադարանի հարակից տարածքում բամամարդ հանրահավաքի մասնակիցները հիշեցին “Մարտի 1”-ի բոլոր զոհերի անունները մեկ առ մեկ եւ մեկ րոպե լռությամբ հարգեցին նրանց հիշատակը:

Մասսայական հավաքների 4,5 ամսվա դադարից հետո հանրահավաքի մասնակիցների շարքերում հանդիպեցի նաեւ ընդդիմության քաղաքական հայացքներ չկիսողների, որոնք եկել էին պարզապես հետաքրքրությունից դրդված: Սովորականից մարդաշատ էր նաեւ հարթակը լրատվամիջոցների ներկայացուցիչներով, որոնք բազմաթիվ հարցեր էին պատրաստել ընդդիմության առաջնորդների համար:

Լեւոն Տեր-Պետրոսյանի ելույթը, որը ՀՀ-ում մարտի 1-ի հետեւանքների, իշխանությունների անօրինությունների, տնտեսական ճգնաժամը կոծկելու քաղաքականության բացահայտումից մինչեւ հանրահավաքի անցկացման խոչընդոտներին էր անդրադառնում:

“Դառնալով օրվա խորհրդին, ցավով պետք է արձանագրել, որ մարտի 1 ի ողբերգության տարելիցը մենք ստիպված ենք նշել ընկճող մթնոլորտում: Բանտերը շարունակում են լցված մնալ շինծու մեղադրանքների հիման վրա քրեական հետապնդման ենթարկված մեր տասնյակ ընկերներով: Ամբողջ մի տարի իշխանությունները ոչինչ չեն արել ոճրագործության բուն պատասխանատուների՝ մարդասպանների, հրձիգների, խանութներ թալանողների բացահայտման ուղղությամբ, ընդհակառակը, ջանք չեն խնայել նրանց հանցագործությունները կոծկելու համար: Քաղաքապետարանը 94 անգամ ապօրինաբար մերժել է հանրահավաքներ ու երթեր անցկացնելու մեր դիմումները: Read the rest of this entry »





Մարտի 1-ին ընդառաջ…

27 02 2009

“2008 թվականի մարտի 1–ին ոստիկանության և ցուցարարների միջև բախումներ տեղի ունեցան՝ ավելի սրելով երկրում փետրվարյան նախագահական ընտրությունների արդյունքների վիճարկումը։ Մարտի 1–ին՝ ընդամենը 20 ժամվա ընթացքում քաղաքի կենտրոնական տարբեր հատվածներում ոստիկանությունը առանց նախազգուշացնելու և դիմադրության հանդիպելու հարձակվեց ցուցարարների վրա, բանակցեց, հետ քաշվեց, վերադարձավ հարձակմանը, և ի վերջո թեժ մարտի մեջ մտավ ցուցարարների մի փոքր խմբի հետ։ Զոհվեց առնվազն տաս մարդ`ութ ցուցարար և ոստիկակության երկու ծառայող, իսկ շատերը վիրավորվեցին։ Երևանում մարտիմեկյան իրադարձությունների ամբողջական պատկերը դեռ պետք է ի հայտ գա։ Այսպես է սկսվում “Human Rights Watch”-ի զեկույցը Հայաստանի մասին, որի ընդհանուր գնահատականում 2008թ-ին Հայաստանում ժողովրդավարությունն էականորեն հետընթաց է ապրել:

Հայտնի իրադարձություններից 1 տարի անց, զանգվածային միջոցառումների տեւական դադարից հետո ընդդիմությունը դուրս է գալիս հանրահավաքի մարտի 1-ին եւ իր տարածած հայտարարության մեջ արդեն իսկ նշում է. “ՀԱՆՐԱՀԱՎԱՔՆ ԻՐԱԶԵԿՎԱԾ Է “Ժողովներ, հանրահավաքներ, երթեր և ցույցեր անցկացնելու մասին” օրենքի 12.6 հոդվածի ուժով”:
Ոստիկանապետ Ալիկ Սարգսյանն էլ ասում է, որ մարտի 1-ին ոստիկանությունն էլ ընդունելու է տուժողի կեցվածք, քանի որ մեկ տարի առաջ այդ օրը ոստիկանությունն էլ ունեցել է զոհ: “Եթե կուզեք, մենք էլ ենք հարգելու մեր զոհերի հիշատակը”,-ասում է Ալիկ Սարգսյանը եւ ավելացնում, որ իրենք ամբողջությամբ պատրաստ են մարտի 1-ին վերահսկել իրավիճակը: “Երեւանից պետք է վերանա վախի մթնոլորտը”,-հայտարարում է ոստիկանապետը: Read the rest of this entry »





Դավաճանություն է արդյոք հայրենիքից հեռանալը?

16 12 2008

hayreniqՄի քիչ խոսենք պաշտոնական վիճակագրությունիցՀունվար-նոյեմբեր ամիսներին միգրացիայի բացասական սալդոն /հանրապետությունից մեկնածների թիվի գերազանցումը հանրապետություն ժամանածների թվին/ նախորդ տարվա նույն ժամանակահատվածի համեմատ ավելացել է 21,4 հազարով, կամ 86,1%-ով: Նոյեմբերին գրանցվել է միգրացիայի դրական սալդո. որը նախորդ տարվա օգոստոսի համեմատ պակասել է 0,4 հազար մարդով կամ 2,5 %-ով: Ընթացիկ տարվա հունվար-հոկտեմբեր ամիսներին ուղևորահոսքերի ընդհանուր ծավալը նախորդ տարվա նույն ժամանակահատվածի համեմատ ավելացել է 218,9 հազար մարդով, կամ 9,3 %-ով և կազմել է 2571,6 հազար մարդ”:

Սովորաբար մեծախոսությունը, քաղաքականացվածությունը եւ նմանատիպ բառերի ու արտահայտությունների մի մեծ շարք “հայի խոսիաթ” ընդհանուր վերնագրի տակ են տեղավորվում: Ավանդաբար “հայի խասիաթ”-ի բաղկացուցիչ էլեմենտներից է նաեւ հայրենադարձությունը ու ինչպես պաշտոնական վիճակագրությունն է ցույց տալիս հայի այս վերջին “խասիաթը” սկսել է ակտիվորեն դրսեւորվել վերջին շրջանում: Ինչ եք կարծում ինչու եւ ինչու հատկապես հիմա? Իսկ ավելի հետաքրքրականը իմանալն է ձեր կարծիքն այն մասին, թե որտեղ է սկսվում եւ ավարտվում “հայրենիքը”?: Հայրենասիրությունը հայրենիքում մնալը է, թե հեռանալը? Ե.Գ. Հայրենադարձությունն էլ է վերջերս հաճախ”պատահում”, սա եւս հայրենասիրության ցուցիչ է?