Ստորագրեցին…

Այն, ինչ կատարվեց հոկտեմբերի 10-ին Ցյուրիխում խիստ անակնալ էր ոչ միայն հայ եւ թուրք լրագրողների, այլ անգամ շվեյցարական կողմի` կազմակերպիչների համար:

 Մինչ վերջիններս պատրաստվում էին նախաստորագրված եւ վեց շաբաթ անընդմեջ երկու /եւ ոչ միայն երկու/երկրներում քննարկված արձանագրությունների ստորագրման պաշտոնական արարողությանը, եւ դրա մեկնարկին մնացել էր ընդամենը հաշված րոպեներ, միջազգային լրատվամիջոցներից մի քանիսը լուր տարածեցին, թե հայկական կողմը հրաժարվում է ստորագրել արձանագրությունները: Թուրք լրագրողները մի քանի հեռախոսազանգ անելուց հետո լքեցին Ցյուրիխի Համալսարանի շենքը, իսկ հայ լրագրողները անորոշության մեջ սպասում էին ԱԳՆ-ի բացատրությանը:

Եվրոպական ժամանակով ժամը 17 ին չմեկնարկած միջոցառման մասնակիցները `երաժիշտներ, ադմինիստրատիվ աշխատողներ եւ այլն, կամաց-կամաց հեռացան շենքից, հայ լրագրողները համառորեն սպասումն էին, եւ 18.30 ին ԱԳ նախարարի խոսնակ Տիգրան Բալայանից ստացվեց լուր, թե “սպասեք, գալիս ենք”: Դրանից 30 րոպե անց Համալսարանի շենք մտավ մեծ Շանսոնյե, Շվեյցարիայում ՀՀ դեսպան Շառլ Ազնավուրը, ապա միջոցառման մյուս մասնակիցները, եւ երբ մոնիտորին հայտնվեցին ՌԴ ԱԳ նախարար Սերգեյ Լավրովն, ապա ԱՄՆ պետքարտուղար Հիլարի Քլինթոնը, պարզ դարձավ, որ շուտով միջոցառումը կսկսվի: Սակայն անհասկանալի եւ որեւէ մեկի կողմից որեւէ կերպ չբացատրվող ձգձգումը կրկին շարունակվում էր:

Թուրք, շվեյցարացի լրագրողներից շատերը, որ հեռացել էին, տեղեկանալով, որ այնուամենայնիվ պատմական միջոցառումը տեղի է ունենալու` վերադարձան: ‘ Ժամը 20-ին, երեք ժամ ուշացումով ինչպես եւ նախատեսվել էր նախօրոք Ցյուրիխի համալսարանի պատմության ֆակուլտետի «Աուլա» սրահում սկսվեց ստորագրման արարողությունը, որին մասնակցում էին Միացյալ Նահանգների պետքարտուղար Հիլարի Քլինթոնը, Ռուսաստանի Դաշնության արտգործնախարար Սերգեյ Լավրովը, Ֆրանսիայի արտգործնախարար Բեռնար Քուշները, Սլովենիայի արտգործնախարար ու Եվրախորհրդի նախարարների հանձնաժողովի նախագահ Սամուել Զբոգարը և Եվրամիության արտաքին հարաբերությունների գծով գերագույն հանձնակատար Խավիեր Սոլանան: Ստորագրմանը նախորդած կարճ խոսքում Շվեյցարիայի ԱԳ նախարար Միշելին Կալմի Ռեյը հայտարարեց, թե մեծ ջանքեր է պահանջվել այս պահը մոտեցնելու համար, եւ հատուկ ընդգծեց Ալի Բաբաջանի դերակատարությունը:

Ապա ասաց. «Եթե կողմերը համաձայն են, թող մոտանան եւ ստորագրեն»: Ստորագրման պահին ակնհայտորեն լարված էր ՀՀ արտգործնախարար Էդվարդ Նալբանդյանը, փոխարենը Թուրքիայի արտգործնախարար Դավութօղլուն նկատելիորեն ուրախ էր, եւ ընդգծված արագ էր ստորագրում արձանագրությունները, իսկ տիկին Քլինթոնի եւ մյուսների ուշադրությունը սեւեռված էր Էդվարդ Նալբանդյանի ձեռքի վրա: Արձանագրությունները ստորագրելուց հետո նախարարները շատ ընդգծված, երկար ու ցուցադրական սեղմեցին միմյանց ձեռքը, ապա սկսեցին գրկախառնվել իրենց ավագ գործընկերների հետ: ՀՀ ԱԳ նախարարը անթաքույց հոգնած ու տխուր էր: Արարողությունը, որից հետո նախատեսված էր մոտ 30 րոպե ելույթներ, ավարտվեց առանց որեւէ հայտարարության` միայն մեկ լուսանկար արվեց, որում կրկին ուրախ դեմքով Դավութօղլուն էր եւ լարված Էդվարդ Նալբանդյանը` արձանագրությունների ստորագրմանը նպաստած բոլոր միջնորդների շրջապատում: Ապա նախարարները եւ միջոցառման մասնակիցները միասին ընթրեցին: Ի դեպ, մինչ շենքի ներսում անորոշություն էր եւ հայտնի չէր` ստուագրվելու են ի վերջո արձանագրությունները, թե ոչ, Համալսարանի շենքի առջեւ մի խումբ հայեր ՀՀ եւ Արցախի դրոշները ձեռներում պահած պահանջում էին «ոչ» ասել արձանագրություններին: Արարողության ավարտին Տիգրան Բալայանը լրագրողներին ասաց. «Մենք բարձր ենք գնահատում մեր գործընկերների եւ բարեկամների աջակցությունը»:

Նաեւ պատասխանելով լրագրողների հարցերին` պարզաբանեց կատարվածը. «Բանավոր ելույթների նախագծի մեջ որոշակի անընդունելի ձեւակերպումներ կային հայկական կողմի համար եւ բանակցությունների արդյունքում որոշում կայացվեց , որ չեն արտասանվի բանավոր ելույթներ». Թե կոնկերտ որ հարցին էր վերաբերել անհամաձայնությունը, Տիգրան Բալայանը չմանրամասնեց. «Որոշակի անընդունելի ձեւակերպումներ.սահմանափակվենք այսքանով»: Իսկ նախարարի լարվածությունը Տիգրան Բալայանը բացատրեց երեք ժամ անսպասելի բանակցություններով:

Իսկ Անթալիասում…http://www.youtube.com/watch?v=YNQVKycgwwM&feature=player_embedded

Իսկ Երեւանում….http://www.a1plus.am/am/society/2009/10/10/no-comment

Չգիտեմ` չեմ կարող բացատրել զգացմունքներս….

Դուք ինչ կարծիքի եք?

Դաշնակցությունը հացադուլ է սկսում

Մինչ Լեւոն Տեր-Պռտրոսյանի համախոհ ընդդիմությունը պատրաստվում է ամենօրյա հանրահավաքների/ համենայնդեպս  քաղաքապետարանը  ընդունել է ի գիտություն/, ՀՅԴ-ն բոլորի համար անսպասելի ծայրահեղ քայլի է դիմում.

ՀՅԴ-ն սեպտեմբերի 15-ին` ժամը 14:00-ին ՀՀ կառավարության և արտգործնախարարության շենքների դիմաց անց է կացնելու նստացույց և հացադուլ: Ինչպես հայտնում է ՀՅԴ Գերագույն Մարմինը, ակցիան անց է կացվելու Հայաստանի և Թուրքիայի միջև նախաստորագրված փաստաթղթերի դեմ բողոքի միջոցառումների շրջանակում: Միաժամանակ տեղի կունենա ստորագրահավաք:

ՙԱյս գործողությունների նպատակն է մերժե’լ պարտադրվող նախապայմանները, պահանջե’լ հայության շահերը վտանգող փաստաթղթերի դրույթների վերանայում՚,-ասված է ՀՅԴ հաղորդագրության մեջ:
ՀՅԴ-ն նաեւ տարածել է հայտարարություն, որում մասնավորապես ասվում է.

ՙՀՀ իշխանությունները հրապարակել են հայ-թուրքական դիվանագիտական հարաբերությունների հաստատման, ընդհանուր սահմանի բացմանև հարաբերությունների կարգավորման վերաբերյալ նախաստորագրված փաստաթղթերի փաթեթը: Հանրությանը հավաստիացվում է , որ փաստաթղթերը չեն պարունակում որևէ նախապայման:

Իրականությունը սակայն բոլորովին այլ է: Նախաստորագրված բոլոր փաստաթղթերում քողարկված ձևով առկա են մեր պետության և ժողովրդի համար խիստ վտանգավոր թուրքական նախապայմանները: Ըստ էության.

գ ճանաչվում է հայ – թուրքական ներկա սահմանը՝ վերահաստատելով երկկողմանի նախկին պարտավորությունները: Այսինքն՝ անուղղակիորեն կատարվում է Կարսի պայմանագիրը ճանաչելու թուրքական պահանջը:
գ հայ-թուրքական պատմական հարթության երկխոսություն սկսելու, այդ թվում՝ արխիվներն ուսումնասիրելու ենթահանձնաժողովի ձևավորման դրույթով վտանգ է ստեղծվում կատարելու թուրքական հաջորդ նախապայմանը ՝ Ցեղասպանության փաստը քննարկման առարկա դարձնելու դրույթը:
գ թուրք բարձրաստիճան պաշտոնյաների բազմաթիվ հայտարարություններով սահմանի բացումը փոխկապակցվում է Արցախի հարցում առաջընթաց արձանագրելու հետ, որը թուրքական կողմի պատկերացմամբ ենթադրում է ազատագրված տարածքները վերադարձնելու և Ադերբեջանի տարածքային ամբողջականությունը վերականգնելու դրույթը:

Հայրենակիցնե′ ր

Դեմ չլինելով սահմանը բացելու և հարաբերությունները հաստատելու քաղաքականությանը, վճռական ոչ ասենք սերունդների իրավունքը ոտնահարող, մեր պետության և ժողովրդի անվտանգությանն ու արժանապատվությանը սպառնացող քողարկված նախապայմաններին ՝ պահանջելով արմատական փոփոխության ենթարկել նախաստորագրված փաթեթը՚:

Սա մեջբերում էր իրենց հայտարարությունից….

Ինչ կասեք???

Հայաստան + Թուրքիա

 

 

 

 

 

 

 

 

Ուշ երեկոյան` համարյա կեսգիշերին արտգործնախարարությունը տարածել է երկու հաղորդագրություն.

 Շվեյցարիայի արտաքին գործերի դաշնային դեպարտամենտը, Հայաստանի Հանրապետության և Թուրքիայի Հանրապետության արտաքին գործերի նախարարությունները մամուլի հաղորդագրություն են տարածել, որում անդրադարձ է կատարվում հայ-թուրքական հարաբերությունների կարգավորման ընթացքին: Հաղորդագրության մեջ ասված է.

«Հայաստանի Հանրապետությունը և Թուրքիայի Հանրապետությունը համաձայնեցին սկսել ներքին քաղաքական խորհրդակցություններ` շվեյցարական միջնորդությամբ իրականացվող բանակցությունների ընթացքում նախաստորագրված հետևյալ երկու արձանագրությունների շուրջ. «Արձանագրություն երկու երկրների միջև դիվանագիտական հարաբերությունների հաստատման մասին» և «Արձանագրություն երկկողմ հարաբերությունների զարգացման մասին»։

Հիշյալ երկու Արձանագրությունները սահմանում են խելամիտ ժամկետում երկկողմ հարաբերությունների կարգավորման շրջանակ։ Ներքին քաղաքական խորհրդակցությունները կավարտվեն վեց շաբաթվա ընթացքում, որից հետո երկու Արաձանագրությունները կստորագրվեն և կներկայացվեն համապատասխան խորհրդարաններին` վավերացման համար։ Երկու կողմերը կգործադրեն իրենց առավելագույն ջանքերը վավերացման արագ առաջընթացի համար` համաձայն իրենց սահմանդրական և օրենսդրական գործընթացների։

Երկկողմ հարաբերությունների կարգավորումը կնպաստի տարածաշրջանային խաղաղությանն ու կայունությանը։

Հայաստանի Հանրապետությունը եւ Թուրքիայի Հանրապետությունը հանձն են առնում շարունակել համատեղ ջանքերը Շվեյցարիայի օժանդակությամբ»։

Հայաստանի և Թուրքիայի միջև դիվանագիտական հարաբերություններ հաստատելու մասին Արձանագրություն

Հայաստանի Հանրապետությունը և Թուրքիայի Հանրապետությունը.

Ձգտելով հաստատել բարիդրացիական հարաբերություններ և զարգացնել երկկողմ համագործակցությունը քաղաքական, տնտեսական, մշակութային և այլ ոլորտներում` ի շահ իրենց ժողովուրդների` համաձայն հարաբերությունների զարգացման մասին նույն օրը ստորագրված Արձանագրության,

Վկայակոչելով ՄԱԿ-ի Կանոնադրությամբ, Հելսինկյան Եզրափակիչ ակտով, Նոր Եվրոպայի համար Փարիզյան խարտիայով իրենց ստանձնած պարտավորությունները,

Վերահաստատելով հավասարության, ինքնիշխանության, այլ պետությունների ներքին գործերին չմիջամտելու, տարածքային ամբողջականության և սահմանների անխախտելիության սկզբունքները հարգելու իրենց երկկողմ և բազմակողմ պարտավորությունները,

Հաշվի առնելով երկու երկրների միջև` ամբողջ տարածաշրջանում խաղաղության, անվտանգության և կայունության ամրապնդմանը նպաստող, հավատի և վստահության միջավայր ստեղծելու, ուժի կիրառումից կամ դրա սպառնալիքից զերծ մնալու, վեճերի խաղաղ կարգավորման, մարդու իրավունքների և հիմնարար ազատությունների հարգման մթնոլորտ ստեղծելու կարևորությունը,

Վերահաստատելով երկու երկրների միջև գոյություն ունեցող ընդհանուր սահմանի փոխադարձ ճանաչումը` սահմանված միջազգային իրավունքի համապատասխան պայմանագրերով,

Կարևորելով իրենց որոշումը` բացելու ընդհանուր սահմանը,

Հաստատելով իրենց հանձնառությունը` ձեռնպահ մնալ բարիդրացիական հարաբերությունների ոգուն չհամապատասխանող քաղաքականություն վարելուց,

Դատապարտելով ահաբեկչության, բռնության և ծայրահեղականության բոլոր ձևերը` անկախ դրանց պատճառներից և խոստանալով ձեռնպահ մնալ նման գործողությունները խրախուսելուց ու հանդուրժելուց և համագործակցել դրանց դեմ պայքարում,

Հաստատելով ընդհանուր շահերի, բարի կամքի, փոխընբռնման, խաղաղության և ներդաշնակության խթանման վրա հիմնված հարաբերությունների նոր ձևեր և ուղիներ մշակելու իրենց պատրաստակամությունը,

Համաձայնեցին հիմնել դիվանագիտական հարաբերություններ սույն Արձանագրության ստորագրման օրվանից` Դիվանագիտական հարաբերությունների մասին Վիեննայի 1961թ. կոնվենցիայի համապատասխան, և փոխանակել դիվանագիտական ներկայացուցչություններ։

Սույն արձանագրությունը և Հայաստանի Հանրապետության և Թուրքիայի Հանրապետության միջև երկկողմ հարաբերությունների զարգացման մասին Արձանագրությունը ուժի մեջ են մտնում միևնույն օրը` վավերացման գործիքների փոխանակմանը հաջորդող ամսվա առաջին օրը։

Կատարված է …… ………, հայերեն, թուրքերեն և անգլերեն հավասարազոր կրկնօրինակներով։ Մեկնաբանության տարաձայնության դեպքում գերակայությունը կտրվի անգլերեն տեքստին։

ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ԿՈՂՄԻՑ , ԹՈՒՐՔԻԱՅԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ԿՈՂՄԻՑ

տարածվել է նաեւ ժամանակացույց

 …մինչ այդ, առավոտյան տարածվել էր Ս.Սարգսյանի հարցազրույցը

 Սերժ Սարգսյան. «Ես չեմ տեսնում պայմանավորվածությունների կատարման ձգտում Թուրքիայի կողմից»

 «Մենք ունենք պայմանավորվածություններ, եւ ես կարծում եմ, որ նորմալ եւ ճիշտ ճանապարհը այն է, երբ կողմերը կատարում են իրենց պայմանավորվածությունները: Ցավոք, ես մինչ օրս չեմ տեսել մեծ ցանկություն կամ ձգտում այդ պայմանավորվածությունների կատարման», – հայտարարել է Հայաստանի նախագահ Սերժ Սարգսյանը` BBC-ին տված հարցազրույցում պատասխանելով հայ – թուրքական հարաբերությունների կարգավորման գործընթացին վերաբերող հարցին:

Նա վերահաստատել է ֆուտբոլի աշխարհի 2010 թվականի առաջնության ընտրական փուլի Թուրքիա – Հայաստան պատասխան հանդիպումը դիտելու համար Թուրքիա մեկնելու վերաբերյալ վերջերս իր արած հայտարարությունը. – «Ես երկու անգամ հայտարարել եմ այդ մասին, եւ հայտարարել եմ հետեւյալը. ես կգնամ Թուրքիա այդ խաղին, եթե մեր սահմանը արդեն բաց լինի, կամ էլ մենք գտնվենք դրա շեմին: Այսինքն, եթե թուրքերը կատարեն մեր պայմանավորվածությունները` դա կլինի մի բան, իսկ եթե չկատարեն` մեկ այլ բան»:

«Մեր ցանկությունը նույնն է` հաստատել հարաբերություններ առանց նախապայմանների», – վստահեցրել է Սերժ Սարգսյանը:

BBC-ի հարցին` «Պատրա՞ստ եք արդյոք զիջումների գնալ 1915 թվականի իրադարձությունների հարցում, եւ կանվանի՞ արդյոք Թուրքիան այդ իրադարձությունները ցեղասպանություն», Հայաստանի նախագահը արձագանքել է. – «Իհարկե, դա շատ կարեւոր է, կարեւոր է մեր ժողովրդի, կարեւոր է Թուրքիայի եւ ամբողջ աշխարհի համար. կարեւոր է, որ պատմական արդարությունը վերականգնվի, կարեւոր է, որ մեր ժողովուրդները կարողանան հաստատել նորմալ հարաբերություններ եւ, վերջապես, կարեւոր է, որ դա ապագայում չկրկնվի: Սակայն մենք չենք դիտում ցեղասպանության ճանաչումը որպես նախապայման»:

«Այսինքն, գոյություն ունի փոխզիջման հնարավորությո՞ւն», – այս հարցին Սերժ Սարգսյանը հակադարձել է. – «Ոչ, դա չի կարելի անվանել փոխզիջում: Դա այն դեպքը չէ, երբ կարելի է խոսել փոխզիջման մասին: Մենք ասում ենք` այո, եղել է ցեղասպանություն, եւ անկախ նրանից` ընդունում է արդյոք Թուրքիան դա այսօր, կա փաստ, որը ճանաչված է ցեղասպանությունների հարցերով զբաղվող բոլոր մասնագետների կողմից աշխարհում, ճանաչված է աշխարհի շատ եւ շատ երկրների կողմից: Սակայն ներկայիս պայմաններում մենք դա չենք ճանաչում նախապայման թուրքերի հետ հարաբերությունների հաստատման համար»:

Այս հարցազրույցից հետո, Հ.Քլինթոնը հեռախոսազրույց է ունեցել Թուրքիայի ԱԳ նախարարի հետ….

Իսկ ՀՅԴ-ն պատրաստվում էր ցույց անել…..

Կբացվի սահմանը???? Ինչ եք կարծում..

Կոմունիսնտները սկսեցին` Կոնգրեսը ավարտեց

Աշխատավորների օրը զանգվածային միջոցառումներով առատ էր: Առավոտյան կոմունիստները “վպերյոդ” արեցին, երեկոյան`ընդդիմությունը: Առավոտյան “Կեցցե մայիսի 1-ը” ցուցապաստառներով, թմբուկ, շեփորով կոմունիստական կուսակցության երեւանյան եւ մարզերից քաղաք հասած համակիրները քայլեցին մինչեւ Շահումյանի արձան: Նրանց հետ էին նաեւ դպրոցահասակ երեխաներ` կարմիր վզկապներով ու գլխարկներով: Երեկոյան ընդդիմության բազմամարդ երթը անցավ Մաշտոց պողոտայով,Հանրապետության հրապարակով, Ամիրյան, Թումանյան փողոցներով եւ հասավ մինչեւ Հյուսիսային պողոտա: Նրանց հետ էին ոստիկանները: Մարտի 1 ի հանրահավաքից մեկ ամիս անց ընդդիմության հանրահավաքը, ըստ ամենայնի, 4 կարեւոր “իրավիճակ” ուներ մեկնաբանելու. սոցիալ-տնտեսական իրավիճակի վատթարացում, յոթ քաղբանտարկյալների գործի տապալում, հայ-թուրքական երկխոսության խորացում, Երեւանի քաղաքապետի ընտրության նախապատրաստություն։

“Հարց է առաջանում. ի՞նչն էր բարձրացված այդ ամբողջ աղմուկի իմաստը։ Ցավոք, հարցի պատասխանը դառնահամ է լինելու հայկական կողմի համար։ Ամբողջ խնդիրն այն է, որ Թուրքիան, Հայաստանի հետ հարաբերությունները կարգավորելու ընդհանուր տրամադրվածությունից բացի, իր առջեւ նաեւ մի ավելի նվազագույն եւ կոնկրետ նպատակ էր դրել, այն է՝ ամեն գնով կանխել Ամերիկայի Միացյալ Նահանգների նախագահ Բարաք Օբամայի եւ ամերիկյան կոնգրեսի կողմից Հայոց ցեղասպանության ճանաչման վտանգը։ Թուրքիան լիովին հասավ իր նպատակին, Հայաստանը մնաց ձեռնունայն, իսկ Սփյուռքը դարձյալ հուսախաբ եղավ։ Ֆուտբոլային դիվանագիտությամբ սկսված խաղի առաջին կեսն ավարտվեց 1։0 հաշվով՝ հօգուտ Թուրքիայի”,-իր ելույթում ասաց ՀՀ առաջին նախագահ Լեւոն Տեր-Պետրոսյանը` խոսելով հայ-թուրքական հարաբերություններում վերջերս նկատվող աննախադեպ տեղաշարժի մասին:

Ընդդիմադիր «Դաշնակցությունը» իշխանություններին զսպել է փորձելո՞ւ

Այսօր ՀՅԴ դաշնակցությունը պաշտոնապես հայտատարեց կոալիցիայից դուրս գալու մասին: ՀՅԴ ԳՄ անդամ Արմեն Ռուստամյանը այսօր պարզաբանեց, որ կոալիցիայիս դուրս գալու պատճառը ԼՂ հիմնախնդրի եւ Հայ-թուրքական հարաբերությունների վերաբերյալ Սերժ Սարգսյանի որդեգրած քաղաքականությանն է: Արտաքին քաղաքականության ոլորտում մենք տարաձայնություններ ենք ունեցել նաեւ Ռոբերտ Քոչարյանի հետ, սակայն այս անգամ տարաձայնություններն անհաղթահարելի էին:

ՀՅԴ-ն իր վերջնական որոշումը կայացրել է մասնավորապես հայ-թուրքական հարաբերությունները կարգավորելու վերաբերյալ Շվեյցարիայում ՀՀ-ի եւ Թուրքիայի ԱԳ նախարարների միջեւ կնքված համաձայնագրից հետո: Արմեն Ռուստամյանն այսօր հաստատեց, որ նախորդ շաբաթ ինքն ու ՀՅԴ Բյուրոյի անդամ Հրանտ Մարգարյանը հանդիպել են Սերժ Սարգսյանին, սակայն այդ հանդիպումը չի փոխել ՀՅԴ-ին կոալիցիայից դուրս գալու որոշման վրա.
“Նախագահը մեզ վստահեցրել է, որ նույն տրամաբանությամբ շարունակելու է կարգավորել հայ-թուրքական հարաբերությունները”:

Նալբանդյան.«Եթե ծառն ենք բարձրացել, անպայման պետք է ընկնենք քարի՞ն»

Հայ-թուրքական “հարաբերությունների” շոկային զարգացումների շուրջ իր մեկնաբանություններում ՀՀ Արտաքին գործերի նախարար Էդուրարդ Նալբանդյանը կարծում է, որ “եթե Թուրքիան է մեզ խաբելու, առաջին հերթին Թուրքիան խաբելու է ինքն իրեն, խաբելու է միջազգային հանրությանը, խաբելու է Միացյալ Նահանգներին, Ռուսաստանին, Եվրամիությանը”:

Ապա բացատրել է “ճանապարհային քարտեղ” կոչվածը: “Գիտեք ինչ, սա շատ պարզ համաձայնություն է. ճանապարհային քարտեզ` դա ժամանակային ուղեցույց է, այն քայլերի, որոնք պետք է իրականացնեն կողմերը, որպեսզի ձեռք բերվելիք պայմանավորվածությունները ուժի մեջ դրվեն եւ սկսեն իրականացվել, եւ այդ քարտեզի մեջ որեւէ դրույթ կամ սկզբունք չկա: Դրույթները եւ սկզբունքները կլինեն այն պայմանագրի կամ պայմանագրերի մեջ, որոնք պետք է ստորագրվեն երկու կողմերի միջեւ“,-ասել է ՀՀ արտգործնախարարը:

94 տարվա լռությունը “կոտրվում” է հայ-թուրքական “համաձայնությա՞մբ”

1915 թվականի հայերի դեմ կատարված ոճրագործությունը, որ տարիներ հետո միջազգային իրավունքի շրջանակներում գտավ իր ճշգրիտ ձեւակերպումը` ցեղասպանություն, 20-րդ դարի մարդկության ամենաողբերգական էջերից մեկն է: Այսօր, ինչպես ամեն տարի 1,5 մլն ծաղիկ կդրվի անմեղ զոհերի հիշատակը հավերժացնող անմար կրակի շուրջ: 1,5 մլն աղոթք կբարձրանա երկինք եւ նույնքան մոմ կվառվի անմեղ նահատակների հոգիների համար:

Այսօր, ժամը 11-ին մոտ կանգնեցվեց մարդկանց հոսքը դեպի հուշահամալիր, ՀՀ բարձրագույն իշխանությունն էր իր հարգանքի տուրքը մատուցում ցեղասպանության զոհերի հիշատակին: Սերժ Սարգսյանի, վարչապետ Տիգրան Սարգսյանի եւ ՍԴ նախագահ Գագիկ Հարությունյանի գլխավորությամբ ՀՀ իշխանությունը, որը ընդամենը երկու օր առաջ ստորագրեց Թուրքիայի հետ հարաբերություններ հաստատելու վերաբերյալ հայտարարություն, այսօր գլխիկոր կանգնել էր անմար կրակի առջեւ եւ լսում էր Ամենայն հայոց կաթողիկոս տեր-տեր Գարեգին Երկրորդի աղոթքը: Մոտ 30 րոպե մարդկանց հոսքը դադարեցված էր անվտանգության նկատառումով:

Կրկին “16”-ը “61” դառա՞վ… Այս անգամ էլ Օբամայի՞ թեթև ձեռքով…

ԱՄՆ նախագահ Բարաք Օբամայի Թուրքիա կատարած այցի, հայ-թուրքական սահմանի “հնարավոր” բացման եւ ՀՀ պետական ապարատի “նախաձեռնողական” արտաքին քաղաքականության արդյունքում հայ-թուրքական հարաբերությունները վերջին շրջանում կրկնակի հաճախ սոցիալականացվեցին ու լայնորեն քննարկվեցին ամենուր` բակերի “բեսեդկաներից” մինչեւ ինտերտեային կայքեր ու բլոգեր:Բայց ռեկորդը երեւի`սոցիալական համայնքներինն էր, որտեղ 3 օրվա ընթացքում ցեղասպանության ճանաչման “օբամայական” ակնկալիքների, հայկական պահանջատիրության, հայ-թուրքական սահմանի բացման եւ այլ ընդհանուր թեմայով ավելի քան 61 խմբի միանալու հրավեր ստացա: Վերջին խմբի հրավերը, որը երեկ երեկոյան եկավ “Ամոթ քեզ, Օբամա” վերնագիրն ուներ…

Ըստ երեւույթին, Ստամբուլում ԱՄՆ նախագահ Բարաք Օբաման մանեւերց դիվանագիտական ընդունված մոտեցմամբ` իր աջակցությունը հայտնելով երկկողմ հարաբերությունների կարգավորմանն ուղղված Հայաստանի եւ Թուրքիայի ղեկավարների ջանքերին եւ գոհունակություն հայտնելով բանակցություններում վերջերս արձանագրված առաջընթացի կապակցությամբ: “Ես իմ տեսակետները չեմ փոխել“,-հայտարեց նա Անկարայում կայացած ասուլիսի ժամանակ` պատասխանելով Հայոց ցեղասպանությանը վերաբերող հարցին, ապա ավելացրեց. “Ինձ ոգեշնչել են այն լուրերը, որ Աբդուլա Գյուլի պաշտոնավարման օրոք բանակցային գործընթաց է սկսվել Հայաստանի եւ Թուրքիայի միջեւ, որի նպատակն է մի շարք կուտակված հարցերի լուծումը գտնելը, այդ թվում` այս մի խնդրի լուծումը: Ես կուզեի հնարավորինս աջակցել այս բանակցություններին, որոնք շարունակվում են եւ կարող են շատ շուտով արդյունքի հանգեցնել”:

Ֆուտբոլում պարտվեցինք, բայց դե “բարոյական հաղթանակը” կա ու կա…

Այս խաղը կարող էր սովորական ֆուտբոլային հանդիպում լինել՝ 2010թ. աշխարհի առաջնության ընտրական փուլի սովորական հանդիպումներից մեկը։ Բայց խաղին կարեւոր աշխարհաքաղաքական, ընդհուպ մինչեւ պատմական նշանակություն տրվեց, երեւի որ այդքան շուքով էլ պարտություն կրենք։ Ով գիտի։ Եթե անգամ Հայաստանի արտաքին քաղաքականության համար սա նպաստավոր լինի, եթե անգամ մի երկու կարեւոր խարհրդականներ ավելի շատ դրական կողմեր գտնեն այս «միուսներում», բայց ինքներս մեր առաջ անկեղծ պիտի լինենք գոնե մի քանի հարցում։

Այն, որ Հայաստանում ֆուտբոլը, ապա հայ ֆուտբոլասերին մարզադաշտ բերելը պետք է սպասի եւս մի 10-15 տարի։ Այն, որ եթե անգամ որոշակի դիվանագիտական հարաբերություններ սկսեն Հայաստանի եւ Թուրքիայի միջեւ, ապա վերջիններս սկսելու են հայկական կողմի համար պարտվողի հոգեբանական բարդույդով/հավատացեք, անգամ դիվանագիտության մեջ նման սինդրոմ կա/։ «Այն»-եչը շատ կարող են լինել, բայց ամենատխուր տեսարանը «Հայաստան» վանկարկող բազմահազարանոց մարզադաշտը միատարած լռությամբ լքող մարդկանց դեմքերն էր։ Իրոք հիասթափությունեը մեծ էր։

Տարվա ամեասպասված հանդիպմանը հաշված ժամեր են մնացել…

Երբեք հայերը ավելի մասսայական “ֆուտբոլասերամանիայով” ու ճկուն դիվանագիտական-վերլուծական կարողություններով չէին փայլել, ինչպես վերջին մի քանի ամիսներին, երբ ամենուր միայն Հայաստան-Թուրքիա ֆուտբոլային խաղն է քննարկվում։ Այսօր համալսարանում կենտրոնական մուտքի աստիճանների մոտ մի փոքր ամբողի խցանում էր ու այդ թոհուբոհի մեջ հասցրեցի ականատես լինել, թե ինչպես երկու պրոֆեսոր վիճեցին ու իրար վրա մատ թափ տվեցին Հայաստանի ֆուտբոլային դիվանագիտության շուրջ։ Նախօրեին էլ նման մի տեսարանի ականատես եղա փողոցային առեւտրական երկու կանանց “բանավեճի” արդյունքում։ Ու չնայած ոչ ոք դեռ հաստակ չի կարող կանխատեսել այս ֆուտբոլային արդյունքը, բայց կարելի է հստակ “սահմանել”, որ սա պատմական խաղ է լինելու այս սերունդի երիտասարդները իրենց թոռներին պատմելու այդ մասին, ճիշտ այնպես , ինչպես հին ԽՍՀՄ-ական սերունդը Արարատ 73-ի մասին, միայն ուրիշ երանգներով ու “դիվանագիտությամբ”։

Ըստ որոշ տեսաբանների՝ Թուրաիայի նախագահը այնուամենայնիվ ընդունեց Հայաստանի հրավերը, որովհետեւ տարածաշրջանում այլեւս հետաքրքրությունը մեծ է, Անկարան կովկասյան խաղաղության երկխոսության պլաններ է մշակում, Եվրոպական Միություն մտնելու համար տոլերատտ եւ համերաշխ կեցվածք ընդունում։ Ու թեեւ Գյուլը գալիս է զրահապատ մեքենաներով ու դիպուկահարներով, փոխադարձ վստահության մթոնլորտը այնքան էլ խոսուն չէ /միջազգային հանրության, քաղաքական կուսակցությունների ու անհատների, շահարկումների եւ մեկնաբանությունների տեսանկյունից/, բայց խաղը կկայանա այնուամենայնիվ, ինչ էլ լինի։