Ստեփան Դեմիրճյան.”Ինձ մեղադրում են օրինական ճանապարհով շարժվելու համար”

Դիանա Մ.–Արդյո՞ք ընդդիմությունը իր հավակնությունները չի մեղմում մասնակցելով ընդհամենը քաղաքապետի ընտրություններին: Նշանակո՞ւմ է արդյոք, որ քաղաքապետ ընտրվելուց հետո, ըստ ընդդիմության, կեղծված ընտրությունների արդյունքում նախագահի աթոռը զբաղեցնող Սերժ Սարգսյանի հետ ընդդիմադիր քաղաքապետը համագործակցելու է:

Գիտեք, ժամանակին ընդդիմությանը քննադատում էին, որ այն ակտիվորեն չի մասնակցում Երեւանի համայնքների, համայնքապետերի ընտրություններին եւ այն ժամանակ մենք ասում էինք, որ մենք կարեւորում ենք Երեւանի ավագանու ընտրությունները: Կարեւորում էինք օրենքի ընդունումը եւ այդ ընտրությունների անցկացումը: Հիմա ժամանակը եկել է եւ մենք մասնակցում ենք այդ ընտրություններին: Շատ է խոսվում այս ընտրությունների մասին այն համատեքստում` քաղաքական է, քաղաքական չէ: Մեզ մեղադրում են այն բանի մեջ, որ մենք քաղաքականացնում ենք ընտրությունները: Ավելորդ չէ ասել, որ ընտրությունները ինքնին քաղաքական գործընթաց է: Մենք բազմիցս ասել ենք, որ սա մի փուլ է երկրում սահմանադրական կարգը վերականգնելու պայքարում: Սակայն միեւնույն ժամանակ, հաղթելու դեպքում ՀԱԿ-ը հետամուտ է լինելու քաղաքում կուտակված բազմաթիվ խնդիրների լուծմանը: Ինչ վերաբերվում է համագործակցությանը, այստեղ էլ ես խնդիր չեմ տեսնում: Եթե ՀԱԿ-ը հաղթի, իսկ արդար ընտրությունների դեպքում հաստատ կհաղթի, ընդդիմության քաղաքապետը կիրականացնի օրենքով սահմանված քաղաքապետի լիազորությունները:

Բլանշ- Ինչպե՞ս եք գնահատում իշխանությունների հնարավորությունները այս ընտրություններում:

Արդար ընտրությունների դեպքում ՀԱԿ-ը լուրջ շանսեր ունի հաղթելու: Սակայն միամտություն կլինի կարծել, թե այս իշխանությունները կապահովեն նորմալ ընտրական գործընթաց: Բայց նաեւ անկասկած ընդդիմությունը կպայքարի ընտրակեղծիքների դեմ, ամեն ինչ կանի իր հաղթանակը ամրագրելու համար:

Բլանշ-Մեր ընթերցողները բազմաթիվ հարցեր են ուղղել ընտրակեղծիքների դեմ պայքարելու ձեր գործողությունները իմանալու համար: Ինչպես նաեւ հարցնում են` ի՞նչ եք պատրաստվում անել հետո, եթե ընտրությունները այնուամենայնիվ կեղծվեցին: Որո՞նք են լինելու ձեր գործողությունները

Ես հետոյի մասին հիմա խոսելը ճիշտ չեմ համարում: Մենք ամեն ինչ պետք է անենք մեր հաղթանակը ամրագրելու համար: Իսկ թե ինչպես ենք պայքարելու. պայքարելու ենք վստահված անձերի, հանձնաժողովի անդամների միջոցով եւ այստեղ իհարկե կարեւոր է շատ հասարակության ակտիվությունը: Այնպես որ, օգտվելով առիթից պետք է կոչ անեմ ակտիվ մասնակցել ընտրություններին:

Դիանա Մ.–Մինչեւ վերջին պահն էլ համագործակցության համաձայնություն չկայացավ: Կարծում եք ՀՅԴ-ն կամ Ժողովրդական կուսակցությունը, որոնք իշխանություն չեն ընկալվում, կհամագործակցե՞ն ձեզ հետ: Հնարավորություն կունենա՞ք գոնե այդ միջոցով ապահովել արդար ընտրություններ:

Բոլոր ուժերն էլ, ովքեր շահագրգռված են, որ լինեն արդար ընտրություններ, պետք է ամեն ինչ անեն, որպեսզի ապահովի նորմալ ընտրական գործընթաց: Բայց մենք շատ դեպքերում տեսնում ենք` խոսում են արդար ընտրությունների մասին, սակայն աչք են փակում այն կեղծիքների վրա, որ տեղի են ունեցել: Այդպես է: Ամպագորգոռ հայտարարություններ են անում, սակայն, երբ այսպես ասած, լուծվում են իրենց հարցերը, աչք են կապում ձեւական հայտարարություններով: Ուրախ կլինենք, եթե բոլորը պայքարեն:

Դիանա Մ.–Իսկ ասենք խիստ կոնկրետ միջոցառումներ արդարությունը ապահովելու համար ունե՞ք:

Շտաբը այդ հարցերով զբաղվում է: Ակնհայտ է, որ դա արվելու է առաջին հերթին վստահված անձանց, հանձնաժողովի անդամների միջոցով:

Բլանշ-Դուք խոսում եք օրենքի շրջանակներում գործելու մասին…

Ոչ միայն խոսում եմ, այլեւ գործում եմ…

Բլանշ-Բարի: Շարունակեմ, մեր ընթերցողներից Լիլիթը այսպիսի հարց է ուղղել: Գրում է` չե՞ք կարծում, որ բանդիտների դեմ պայքարը սկսվել է դեռեւս ձեր նախագահ առաջադրվելու օրվանից: Հնարավո՞ր է արդեն արմատավորված բանդիտիզմի դեմ պայքարել միայն օրենքի շրջանակներում:

Անհեթեթ իրավիճակ էր առհասարակ: Ինձ մեղադրում են այն բանի համար, որ ես շարժվում եմ օրինական ճանապարհով: Նույնիսկ իշխանություններն էին այդպես արտահայտվում: Ես այս ճանապարհը գիտեմ եւ գիտեմ, որ այս ճանապարհը, ի վերջո, արդյունք տալու է: Եվ հաղթելով` մենք վերջ ենք տալու անպատժելիությանը, կրիմինալի այս սանձարձակություններին: Բայց սա պետք է արվի խաղաղ ճանապարհով եւ պետք է արվի ժողովրդի աջակցությամբ:

Բլանշ-Ձեր եւ ձեր կուսակցության ներկայացվածության մասին ՀԱԿ-ում այսպիսի մի հարց կա: Հարցնում են` արհեստական չէ՞ արդյոք ձեր միացումը ՀԱԿ-ին եւ կիսու՞մ եք արդյոք Կոնգրեսի գաղափարներն ու մոտեցումները ամբողջությամբ:

Կարծում եմ ավելորդ է անգամ նշել, որ ՀԺԿ-ն Հայ ազգային կոնգրեսի առանցքային ուժերից է: ՀԱԿ-ում տարբեր մոտեցումներ կան տարբեր հարցերի շուրջ, բայց միավորում է մեզ այն, որ մենք բոլորս պայքարում ենք երկրում սահմանադրական կարգի հաստատման համար: Պայքարում ենք նրա համար, որ երկրում չլինեն քաղբանտարկյալներ:

Բլանշ-Կխոսեի՞ք նաեւ ՀԺԿ եւ այլ կուսակցությունների համագործակցությունից ՀԱԿ-ից դուրս: Կա այդպիսի՞ն:

Ներկայումս մենք սերտ համագործակցում ենք ՀԱԿ-ի շրջանակներում, բայց իհարկե պատրաստ ենք նաեւ ամենատարբեր կուսակցությունների հետ համագործակցել: Հիմա օրինակ ՀԺԿ-ն, նաեւ Կոնգրեսը համագործակցում է “Ժառանգության” հետ: “Ժառանգությունը” հանձնաժողովի տեղեր է տրամադրել մեզ:

Դիանա Մ.-Իսկ Հայ հեղափոխական դաշանակցության հետ համագործակցու՞մ եք:

Որեւէ համագործակցություն չկա:

Դիանա Մ.-Իսկ հնարավո՞ր է:

Տեսականորեն արդար ընտրությունների համար ցանկացած ուժի հետ պատրաստ ենք համագործակցել: Հանուն երկրի զարգացման բոլոր ուժերի հետ էլ կարող ենք աշխատել:

Բլանշ-Քանի որ տարբեր կուսակցություններից խոսքը գնաց, մեջբերեմ հետեւյալ հարցը: Ճի՞շտ է արդյոք, որ Րաֆֆի Հովհաննիսյանը ձեզ չի հանդուրժում, եւ որ դուք եղաք պատճառը “ժառանգության” ընդդիմությանը չմիանալու:

Րաֆֆի Հովհաննիսյանը հանդուրժում է, թե չի հանդուրժում, դա կարող եք իրեն հարցնել: Իսկ անձամբ ես որեւէ պատճառ չեմ տեսնում չհանդուրժելու:

Բլանշ-Պարոն Դեմիրճյան, գրում են, որ ձեր քաղաքականությունը ուղղված է բացառապես բողոքական ընտրազանգվածներին: Ապա հարցնում են` ունե՞ք արդյոք ծրագրեր ստաբիլությունը սատարող քաղաքացիներին ուղղված, այսինքն մարդկանց, ովքեր հեղափոխական կամ կտրուկ ճանապարհներով փոփոխություններ չեն ուզում երկրում:

Կոնկրետ ինձ մեղադրում էին այն բանի մեջ, որ ես հեղափոխական չեմ, որ ես սատարում եմ օրինական ճանապարհով փոփոխություններին: Հիմա ժամանակն է ասելու, որ շատ շատերը, ովքեր մեղադրում էին ինձ, հիմա իրենք են խոսում, որ անհրաժեշտ է միայն սահմանադրական ճանապարհով փոփոխություններ: Գիտեք, այն` ինչ մենք ասում ենք, մենք ասում ենք շատ պարզ բաներ: Այն ամեն անհրաժեշտը, եթե իրականացվի, կշահեն բոլորը, ոչ միայն բողոքական ընտրազանգվածը: Եթե հանցագործները պատժվեն, եթե վերջ տրվի այս անպատասխանատվությանը, դրանից կշահենք բոլորս: Այսօր ի՞նչ է կատարվում: Օրը ցերեկով կարող են սպանել եւ որեւէ մեկը դրա համար պատասխան չտա: Մարդիկ իրենց պաշտպանված չեն զգում բարձրաստիճան պաշտոնյաներից, նրանց մերձավորներից, սափրագլուխներից: Սրա վերջը պետք է տրվի եւ դրանից կշահեն բոլորը:

Դիանա Մ.–Պարոն Դեմիրճյան, եթե համաներում կիրառի Սերժ Սարգյանը եւ ազատ արձակվեն քաղբանտարկյալները, ընդդիմությունը պատրա՞ստ է գնալ երկխոսության այս նույն սափրագլուխների, նույն կոռումպացվածության, նույն այսօրվա քաղաքական իրավիճակում:

Մենք բազմիցս ասել ենք, որ պատրաստ ենք երկխոսության, եթե ազատ արձակվեն քաղնաբանտարկյալները: Այո: Բայց դա չի նշանակում, թե պետք է լինի երկխոսություն պաշտոնների բաժանման շուրջ: Ոչ: Պետք է բնականաբար ձեւավորվի երկխոսության օրակարգ: Երկխոսությունը կարող է լինել երկրի առջեւ ծառացած խնդիրների լուծման շուրջ: Բոլոր դեպքերում, մենք անհրաժեշտ ենք համարում արտահերթ համապետական ընտրությունների անցկացումը:

Դիանա Մ.–Պարոն Դեմիրճյան, եթե Սերժ Սարգյանի օգտվի այսպիսի մի հնարքից. համաներումը կիրառի կեղծված ընտրություններից հետո, այսինքն ավագանու ընտրությունները կեղծի, հետո բաց թողնի քաղբանտարկյալներին ու ընդդիմությանը շանս տա երկխոսելու: Այդ դեպքում պատրաստ է ընդդիմությունը ընդունել…

Ընդդիմությունը ոչ մի դեպքում կեղծիք չի հանդուրժի: Առաջին անգամ չէ, որ այս հարցը տալիս են. եթե ազատեն, ձեր վերաբերմունքը ավելի մեղմ կլինի… Ոչ, կեղծիքներ մենք չենք հանդուրժել եւ չենք հանդուրժելու, սա միանշանակ է:

Դիանա Մ.–Ձեր դաշինքի նկատմամբ սեւ քարոզչության տարրեր նկատել եք այս ընտրություններում:

Անկեղծ ասած առանձնապես չեմ հետեւեել, բայց կարծես թե լուսաբանման առումով այս ընտրությունները թե 2008թ նախագահականից, թե 2003-ից, թե անգամ 98-ից, երբ Կարեն Դեմիրճյանը առաջադրվեց տարբերվում են եւ տարբերվում են դրական առումով: Սակայն սա չի նշանակում, որ մենք հիմք ունեն ասելու, որ այս իշխանությունները ապահովել են նորմալ ընտրական գործընթաց: Ահազանգեր էլ կան եւ ի վերջո, չմոռանանք, որ կեղծիքները իրականացվում են հենց ընտրութան օրը:

Դիանա Մ.–Պարոն Դեմիրճյան, երեկ մեր հյուրը ՀՀԿ շտաբի պետ Հարություն Փամբուկյանն էր, որը տարակուսած ասաց, որ մինչեւ հիմա ընդդիմությունը հայտարարում էր, թե ընտրությունները չեն կեղծվում Երեւանում, իսկ հիմա մի քանի օր է` հայտարարում են` կեղծելու են Երեւանում ընտրությունները: Ինչպե՞ս կպատասխանեք:

Շատ լավ, անձամբ ես եւ որեւէ մեկը չեմ հիշում, որ ասած լինենք, թե Երեւանում չեն կեղծում: Միգուցե եղել են հայտարարություններ այն մասին, որ Երեւանում ավելի դժվար է կեղծել: Շատ օրինակներ կարող եմ բերել նույն Երեւանում ընտրական կեղծիքների մասին: Կարող եմ հիշեցնել, թե ինչպես էին վստահված անձանց` ամենաակտիվ պայքարող զանգվածին, պարզապես դուրս շպրտում ընտրական տեղամասերից: Ինչի՞ մասին է խոսքը: Քաղաքում ավելի դժվար է եղել կեղծելը, բայց սա չի նշանակում, որ չեն կեղծել, բռնարարքներ չեն իրականացրել: Ամեն ինչ էլ եղել է: Բայց սա նաեւ չի նշանակում, որ մենք իրատեսական չենք համարում մեր հաղթանակը եւ ամեն ինչ անելու ենք ՀԱԿ հաղթանակը ամրագրելու համար:

Բլանշ-Պարոն Դեմիրճյան, մեր ընթերցողները հարցնում են ճիշտ չէ ՞արդյոք գործել այնպես, ինչպես գործում է ընդդիմությունը Վրաստանում`ակցիաների, պիկետների, ճանապարհներ փակելու մեթոդներով: Ի՞նչ կասեք:

Գիտեք, ընդդիմությունը Հայաստանում գործել է եւ գործում է հետեւողական, բացառապես խաղաղ ճանապարհով եւ այդպես էլ շարունակելու ենք: Այս պայքարը շարունակվում է տարիներ եւ այստեղ հարցը ընդդիմության մեջ չէ: Հասարակությունը այսօր չի համակերպվում այս իրավիճակի հետ, տարիներ շարունակ պայքարում է: Հասարակությունը չի ուզում ունենալ այնպիսի իշխանություն, որը ապահովում է մի խումբ մարդկանց հարստացումը, բայց դուրս է շպրտում շարքային քաղաքացիներին իրենց տներից: Հասարակությունը չի ուզում համակերպվել քրեականացված, կոռումպացված իշխանությունների հետ: Իսկ ընդդիությունը եղել է սկզբունքային, պայքարել է եւ շարունակելու է պայքարել եւ ես համոզված եմ, որ հասնելու ենք արդյունքի: Մնացածը, այսպես ասած, տեխնիկայի հարց է… պիկետներ, հավաքներ… Բայց այդ ամենը այսօր էլ է ընդդիմությունը անում եւ ես կարծում եմ հակառակը` Հայաստանի ընդդիմությունից շատերը սովորելու բան ունեն:

Բլանշ-Ընթերցեմ հաջորդ հարցը ամբողջությամբ: Հարգելի պարոն Դեմիրճյան, հետեւելով քարոզարշավին ու ՀԱԿ-ի գործողություններին` հաճախ տպավորություն եմ ստանում, թե ձեր ասած իշխանափոխությունը միայն աթոռակռիվ է եւ որ Լեւոն Տեր-Պետրոսյանի ժամանակ լավ ապրածները պարզապես աչքները տնկել են Քոչարյանի ու Սարգսյանի ժամանակ լավ ապրածների ունեցածին: Այդպե՞ս է արդյոք:

Ես պատասխանեմ ՀԿԺ-ի անունից: Հայասանի ժողովրդական կուսակցությունը շատ հանգիստ կարող էր լինել իշխանության մեջ եւ իշխանության մաս էր կազմում, եթե հիշում եք: Բայց մենք դուրս եկանք իշխանությունից, որովհետեւ ունեինք սկզբունքային տարաձայնություններ: Մասնավորապես, մենք դեմ էինք բաշխիչ ցանցերի վաճառքին, դրա համար մենք դուրս եկանք իշխանությունից: Կարծում եմ` մեկնաբանությունները ավելորդ են: Մենք շատ հանգիստ կարող էին լինել իշխանության մեջ, մինչ օրս որեւէ խնդիր չկա:

Բլանշ-Գրում են, թեեւ լծակները իշխանության ձեռքում են, սակայն ընդդիմությունը եւս պատասխանատվություն է կրում երկրում կատարվողի նկատմամբ: Դուք անձամբ ձեզ պատասխանատու զգում ե՞ք այն ամենի համար, ինչ կատարվում է:

Իհարկե ոչ: Իսկ ինչու ես պետք է պատասխանատվություն զգամ այս այլանդակությունների համար: Ես պայքարել եմ այդ ամենի դեմ: Պատասխանատու են նրանք, ովքեր թույլ են տալիս, ովքեր աչք են փակում: Բնականաբար ոչ: Գիտեք, սա ստանդարտ տրաֆարետ ֆրազ է դառել, որ ընդդիմությունը պատասխանատու է նույնքան, որքան իշխանությունը: Նախ սկսենք նրանից, որ թե ընդդիմությունը, թե իշխանությունը պետք է ձեւավորվեն բնականոն ճանապարհով, նորմալ ընտրությունների միջոցով: Եթե դա չկա, այս խոսակցությունները պարզապես անիմաստ են: Բողոքարկելը ինքնանպատակ չէ: Թե 2003-ին, թե 2008-ին մարդիկ փողոց էին դուրս եկել, որովհետեւ չէին հանդուրժում այն բռնություններն ու կեղծիքները, որ իրականացրեցին իշխանությունները: Այնպես որ, ինչպես բազմիցս եմ ասել, այդ ընդվզումների, այդ հանրահավաքների իրական կազմակերպիչը եղել են իշխանությունները: Հիմա իշխանությունը ունի հնարավորություն. առաջին անգամ մենք ընտրում ենք Երեւանի քաղաքապետ: Ունի հնարավորություն այս ընտրությունների միջոցով դնել արդար ընտրությունների ճանապարհով Երեւանի իշխանությունների ձեւավորման ավանդույթ: Եթե խելացի լինի այս իշխանությունը, կօգտագործի այս հնարավորությունը: Շատ են խոսում` պահպանենք Երեւանի ավանդույթները: Եկեք ձեւավորենք այս ավանդույթը: Եվ եթե այս ավանդույթը, իրոք ձեւավորվի, սկսի գործել մեր երկրում, հավատացեք դրական փոփոխություններ անկասկած կլինեն:

Դիանա Մ.-Պարոն Դեմիրճյան, արդար ընտրությունների պարագայում քանի՞ ավագանու հավակնություններ ունեք:

Ես հիմա չեմ ուզում խոսել կոնկրետ թվերի մասին, բայց ես հաղորդման սկզբում նշեցի, որ իրատեսական եմ համարում ՀԱԿ հաղթանակը, այսինքն ՀԱԿ-ը կարող է ստանալ 40 եւ ավելի տոկոս:

Բլանշ-Ընթերցողը գրում է, դուք այժմեական քաղաքական գործիչ չեք, քանի որ ներկայիս դաշտի համար չափազանց կոռեկտ եք եւ կիրթ: Հարցնում են` այնուամենայիվ, ի՞նչ գործ ունեք այս քաղաքական դաշտում:

Խորհուրդ են տալիս դուրս գա՞լ: Ես գտնում եմ, որ այդպիսին պետք է լինի ամբողջ քաղաքական դաշտը:

Բլանշ- Եվ հարցնում են` հնարավո՞ր է, որ դուք մենակ մնաք այս ամբողջ թոհ ու բոհում:

Ես այսօր միայնակ չեմ: Հակառակը: Հզոր դաշինք է ձեւավորվել: Եվ այսօր ՀԺԿ-ն այդ դաշինքի ամենաառանցքային ուժերից մեկն է:

Դիանա Մ.-Երկու օրից Երեւանին ընտրելու է քաղաքապետ եւ վճռելու է քաղաքի ճակատագիրը: Ի՞նչ խորհուրդ կտաք նրանց:

Երեւանցիներին կոչ կանեի քվերակել խղճի մտոք եւ կատարել գիտակցական ընտրություն: Իսկապես կարեւոր են այս ընտրությունները թե Երեւանի համար, թե Հայսատանի: Ամեն ընտրող պետք է գիտակցի, որ իրենից է կախված երկրի ճակատագիրը:

Հարցազրույցի աուդիո տարբերակը, որը ձայնագրվել է օն-լայն հերարձակման ժամանակ կարող եք լսել սեղմելով այստեղ: Հիշեցնեմ, որ հարցազրույցը վարում էր Դիանա Մարկոսյանը եւ ես` Բլանշը կամ Շուշան Հարությունյանը ներկայացնում էի ձեր հարցերը: